هزینه طراحی سمند تا کنون یکی از بیشترین هزینه های طراحی در صنعت خودرو ایران بوده است. صرف نیم میلیارد دلار برای طراحی سمند هنوز در تاریخ صنعت ایران برای خلق یک محصول جدید یک رکورد محسوب می شود ولی شرکت های بزرگ سالانه ده ها برابر این عدد را هزینه می کنند تا محصولات جدید خلق کنند. در جهان هزینه طراحی یک میلیارد دلاری برای خلق یک خودرو جدید عملا یک روال ساده است.

در مرکز تحقیقات رنو در نزدیکی پاریس حدود ۱۳ هزار مهندس و طراح و حتی پزشک در حال خلق محصولات آینده هستند، فضا بسیار آرامش بخش است؛ محیطی که با درختان و تنوع رنگ ها، زنده و گرم است.

در این فضا آبشارهای مصنوعی و برکه های آب در کنار چمنزارها و رستوران هایی با غذاهای ملل مختلف و فروشگاه های جذاب، فضای مطلوبی را برای کارکردن پدید آورده که طراحان را به خلق محصولات آینده تشویق می کند. این مرکز بیش از ۱۵۰ هکتار وسعت دارد که دارای ۹۵۰ اتاق جلسه برای ارتباط کاری بین گروه های مختلف است.
در این مرکز سه بخش کلی وجود دارد که شامل بخش تولید ایده ها، مهندسی و ساخت مدل اولیه است؛ در کنار این مرکز، مرکز تحقیقات موتور با سه هزار نفر پرسنل و مرکز تست جاده با هزار نفر پرسنل نیز فعالیت می کنند.

در اداره شکل گرفتن ایده ها حدود دو هزار نفر فعالیت می کنند که ۴۰۰ نفر وظیفه طراحی نمای خارجی و داخلی خودرو را براساس نیازهای آینده و فرهنگ های مختلف بر عهده دارند. در بخش مهندسی نیز پنج هزار نفر طراحی پیاده شده روی کاغذ را به صورت مهندسی درمی آورند و طرح نهایی یک خودرو را ارائه می کنند. این طرح به مرکز ساخت اولیه که شش هزار نفر در آن کار می کنند، فرستاده شده و اولین نمونه خودرو ساخته می شود و پس از ساخته شدن نمونه اولیه، آن را به مرکز تست جاده می فرستند.

در این مرکز مهندسان، روانشناسان و پزشکانی نیز فعالیت می کنند تا این محصول ساخت بشر را به گونه ای طراحی کنند که با نیازهای اجتماعی، روانی و جسمانی مشتریان مطابقت داشته باشد. بازاریابان نیز به طور مرتب خودرو را بررسی کرده و عکس العمل احتمالی بازار را با نمایش اتومبیل های در حال طراحی و نمونه های اولیه آن برای افرادی که از بازار هدف خودرو گلچین شده اند به دست می آورند.

نقش روانشناسان و طراحان در طراحی ایده
در مرکز شکل گیری ایده، طراحان طبق داده های روانشناسان، بازاریابان و جامعه شناسان براساس نیاز بازارهای هدف و احتیاجات جوامع در زمان ورود محصول به بازار، سعی در خلق محصولات جدید دارند. این جاست که از توانایی افراد به گونه مناسبی استفاده می شود طوری که طراحان بخش های داخلی به دلیل خوش سلیقه تر بودن و آشنایی با پارچه و دوخت از میان زنان انتخاب می شوند.
از طرفی در بخش تحلیل محصول رقبا، تمام خودروهای تولید شده شرکت های دیگر خریداری می شوند و مورد تجزیه وتحلیل قرار می گیرند و تمام ابتکارات و حتی ضعف های آن ها مشخص می شود تا در برابر این خودروها محصولاتی طراحی شود که بتوانند به خوبی رقابت کنند.

در مرکز شکل گیری ایده، طرح های کشیده شده با توجه به اطلاعات بخش های مختلف، بارها اصلاح می شود در مرحله بعدی این طرح ها به وسیله ابر رایانه ای شبیه سازی می شوند و طراحان و مهندسان ایده ها خود را با زدن عینک های مخصوصی مشاهده می کنند به شکلی که با زدن این عینک ها خود را در فضای مجازی می بینند و خودروی طراحی شده با ابعاد واقعی پیش روی آنان قرار می گیرد. در این مرحله با جلسات مختلف، عیب ها برطرف شده و پس از مدتی برای درک بهتر، مجسمه واقعی از خودرو ساخته می شود در این زمان طراحان مانند یک مجسمه ساز، خودروی جدید را تراش می دهند و در ادامه مشکلات این طرح نیز از میان می رود.

پس از این مرحله با عکس برداری دیجیتال از مجسمه گلی خودرو، نقشه های جدید کامپیوتری شکل می گیرند که بارها دقیق تر از نقشه های قبلی هستند. در این مرکز همچنین خودرو کاملا شبیه سازی می شود و در یک دستگاه شبیه ساز راننده پشت خودرو شبیه سازی شده می نشیند و شروع به راندن خودرو می کند این شبیه ساز اتاقکی است که مانند کابین خودرو طراحی شده و به وسیله جک های هیدرولیکی تمام حرکات جاده و خودرو را شبیه سازی می کند این دستگاه با توجه به قدرت موتور، نوع گیربکس و سیستم تعلیق استفاده شده در خودرو تمام حرکت ها و شتاب های حاصل از رانندگی با خودرو را به راننده منتقل می کند تا حس واقعی از راندن خودرو به مهندسان دست دهد و آن ها متوجه ایرادات طراحی خود بشوند.
در ساختمان بخش مهندسی، ایده ها که به صورت لانه زنبوری است و پروژه ها به صورت عمودی و تخصص ها به صورت افقی تقسیم بندی شده است، محیطی آرام و شاد با تنوع معماری وجود دارد که سبب می شود طراحان با آرامش دست به طراحی خودرو بزنند.

در این مرکز برای طراحی هر قطعه با مراکز بزرگ تحقیق و توسعه شرکت های قطعه ساز ارتباط برقرار می شود تا آن ها بتوانند قطعات را همگام با مرکز اصلی طراحی کنند.
برای طراحی خودرو، قطعات مختلف توسط قطعه سازان گوناگون طراحی و نمونه سازی می شود و پس از آن تمام قطعات و نقشه های به دست آمده به مرکز طراحی نمونه اولیه ارسال می شود تا اولین نمونه های خودرو ساخته شود. در این مرکز نقشه های کامپیوتری قطعات، به دستگاه های (CMM) منتقل می شود و قطعات به وسیله ربات هایی با دقت یک هزارم میلی متر ساخته می شوند. پس از آن خودرو برای تست جاده به مرکز تست فرستاده می شود و تمامی موارد از جمله نفوذ آب، میزان صدا و آلودگی تولیدی و پایداری خودرو در انواع تست آزمایشگاهی و جاده ای در مسیری که بیش از ۴۰ کیلومتر است، مورد آزمایش قرار می گیرند. قبل از فرستاده شدن خودرو برای تست جاده، خودرو در اتاقک هایی که دمای آن از منفی ۲۰ تا مثبت ۵۰ درجه متغیر است با موتور روشن با حداکثر فشار به موتور، ماه ها آزمایش می شود.

تست جاده بسیار مهم است و شامل گذر خودرو از راه هایی با ارتفاعات و پستی بلندی های مختلفی می شود، طی این مرحله خودرو در پیچ های مختلف می پیچد و ترمز می گیرد، شیب های مختلف جاده را طی می کند، مسیرهای خیس را با سرعت یا گاه ترمزهای ناگهانی در سرعت و شتاب های مختلف می پیماید و در تمام این مدت همزمان دستگاه هایی عکس العمل های خودرو را اندازه گیری و بعدها توسط نرم افزارهای مهندسی مورد تحلیل قرار می دهند از طرفی در مراکز تست میزان صدای خودرو و آلایندگی آن در آزمایشگاه های مختلفی ارزیابی می شود. پس از مشخص شدن نقایص خودرو، اطلاعات برای تصحیح به بخش های قبلی بازمی گردند تا برطرف شوند.

تمام این مراحل در گذشته حدود ۶۰ ماه زمان می برد اما امروز این مدت به کمک رایانه و شبیه سازهای رایانه به ۲۸ ماه کاهش یافته است. هزینه طراحی یک خودرو در اندازه متوسط نیز از بیش از یک میلیارد یورو به کمتر از ۸۰۰ میلیون یورو رسیده است که این کاهش هزینه تا حدود زیادی مدیون پیشرفت علوم رایانه ای است به گونه ای که هم اکنون ۹۰ درصد طراحی اولیه خودرو توسط ابر رایانه های گوناگون انجام می شود و در بخش های دیگر نیز این کامپیوتر است که نقش اصلی را بازی می کند.
منبع:همشهری اقتصاد