انواع لنت ترمز
نگاهی کوتاه به محتویات یک لنت ترمز می اندازیم . به صورت کلی ، تمام کمپانی ها ی خودرو سازی از یک نوع مواد مشابه در ساخت لنت های خود استفاده می کنند . لنت ها اصولا از الیاف ( Fibers ) ، پرکننده ها ( Filers) اصلاح کننده های اصطکاک ( Friction Modifires) و رزین های اتصال دهنده ( Resin Binders) ساخته شده اند نوع مواد بکار رفته و در صد استفاده از آنها در هر بخش تبدیل به اسرار شرکت ها و فاکتورهای برتری آنها نسبت به یکدیگر گشته است .
الیاف جزیی از لنت است که استقامت ( Strength ) را برای لنت بوجود می آورد . بطور مثال در لنتهای نیمه متالیک بندیکس از آهن اسفنجی ( Sponge Iron ) که توسط خود بندیکس اختراع شده به عنوان الیاف استفاده میشود . الیاف بدون آزبست و نشاءت گرفته از مواد آلی (Nao ) موادی هستند که در ساخت الیاف طبیعی و مصنوعی بکار رفته در لنت مورد مصرف قرار می گیرند.
پر کننده ها برای بالا بردن مقاومت لنت ها در برابر خوردگی و سایش به کار می روند . این مواد می توانند از دامنه وسیعی از مواد طبیعی و معدنی تهیه شده باشند . پودرهای انواع فلزات ، پودرهای اکسید اکثر فلزات و پودرهای سرامیک برای بالا بردن مقاومت سایشی انواع لنت در دماهای بالا و از دست ندادن خواص اصطکاکی لنت در دماهای بالا در ساخت انواع لنت مورد مصرف قرار می گیرند .
اصلاح کنندگان اصطکاک ، مقدار کمی و زیادی اصطکاک لنت ها را بر اساس مورد استفاده آنها تنظیم میکنند.
آلومینیوم ، روی ، سولفات فلزات و گرافیت به عنوان این اصلاح کنندها بکار می روند .
رزین های اتصال دهنده مواد بسیار مهمی بوده و نقش حیاتی در ساختار لنت دارند . تمام مواد تشکیل دهنده لنت در صورت بکار بردن رزین بد در فشار و دماهای بالای ترمز گیری از هم جدا و متلاشی خواهند شد.
آنها می بایست از کیفیت خوب برای برقراری سطح تماس مناسب لنت ها بر خوردار باشند این رزین ها اغلب از پلیمرهای نفتی یا فنل ها ساخته شده اند . ولی در رزین های شرکت بندیکس از نوعی روغن پوست بادام هندی و اسیدهای فنلیک استفاده می شود .
این نوع رزین دارای خواص گرمایی بالا بوده و با بالا رفتن دما خاصیت سفت شوندگی دارند . همانطور که پیداست هر ماده خوبی قیمت خوبی هم خواهد داشت . استفاده از رزین های آلی با خواص عالی از عوامل گران شدن قیمت لنت می باشد.
رزین های استفاده شده در شرکت بندیکس مناسب برای لنت های مورد استفاده انواع خودرو های جاده ایی می باشند . این رزین های اتصال دهنده بر اساس نوع استفاده لنت و نوع خودرو تعریف می شوند . بطور مثال نوع لنت مورد مصرف برای یک خودروی سبک که با سرعت بالا حرکت می کند با نوع لنتی که یک وانت با بار سنگین حمل می کند کاملا متفاوت است .
نکته مهم بعدی نحوهء رانندگی هر مصرف کننده است که تعیین کننده نوع لنت میباشد.
لنت های بدون آزبست ارگانیک NAO : Nou Aspestos Organic
در ساخت آنها از انواع الیاف مصنوعی شیشه ، الیاف آرامید ( الیافی که جایگزین آزبست شده و در صنایع فضایی و نظامی کاربرد فراوان داشته و دارد ، مثلا در ساخت جلیقه ضد گلوله و در بدنه شاتل های فضایی) و الیاف ارگانیک ( آلی ) طبیعی استفاده میشود . این مواد برای تقویت مواد تشکیل دهنده لنت بکار می رود . این مواد بصورت ارگانیک و غیر ارگانیک به ساختار الیاف لنت به عنوان مواد اصلاح کننده اضافه می گردد. مواد اصلاح گر لنت در واقع برای بالا بردن قدرت ترمز گیری و کارایی لنت به آن اضافه میگردد.
لنت های ارگانیک در بسیاری از خودروهای امروزی بکار برده می شوند . این لنت ها بدلیل داشتن ساختار نرم بسیار بی صدا کار می کنند ، از این نوع لنت در ماشین آلات صنعتی نیز استفاده می شود که بی صدا بودن آنها علت اصلی این انتخاب می باشد . اما این لنت ها به دلیل نرم بودن و گیرایی بالا از دوام کمتری نسبت به لنت های نیمه متالیک و متالیک برخوردار هستند مخصوصا وقتی که قرار باشد در دماهای بسیار بالای ترمز گیری کار کند.
البته یکی از دلایل کوتاه تر شدن عمر آنها انتقال حرارت نسبتا ضعیف این نوع لنت می باشد که باعث می شود حرارت آن بالا رفته و بطور کلی بالا رفتن حرارت لنت باعث کوتاه شدن عمر آن می گردد (یکی از دلایل استفاده از دیسک های خنک شونده و نیز بکار بردن ذرات فلزات در ساختار لنت ). این نوع لنت برای خودروهایی که مورد استفاده معمولی دارند و در دماهای میانی کار می کنند بدلیل قدرت گیرایی خوب ، صدای بسیار کم و گردو غبار کم بروی رینگ انتخاب خوبی میباشد . ولی برای خودرهایی که در ترافیک شهری تردد زیادی دارند ، مانند تاکسی و ماشین های پلیس و ماشینهای باری سبک انتخاب مناسبی نمی باشند.
یک راه برای آنکه بدانید در خودروی شما به صورت استاندارد از لنت های ( Nao ) استفاه شده است یا نه این است که لنت را با یک آهنربا چک کنید ، اگر لنت به آهنربا عکس العمل نشان نداد یعنی آنکه در این لنت از ذرات آهن خبری نیست ، این تست در بیشتر موارد جوابگو می باشد.
لنت های سرامیک :
همه ما خواهان لنت های بی سرو صدا هستیم ، از آنجایی که سیستم طراحی ترمزهای خودروهای جدید به سمت کوچک کردن مجموعه کلیپر و لنت پیش میرود ( محدودیت جا ، کم کردن استفاده از مواد اولیه و کوچک شدن خودروها را میتوان از دلایل عمده این تغییر شمرد) ، مواد مورد استفاده در ساخت لنت ها می بایست کارایی بیشتری در کم کردن صدای ناشی از عمل ترمز گیری از خود نشان بدهند . به همین دلیل شرکت های لنت سازی به استفاده از الیاف و پودرهای سرامیک و مواد ارگانیک مصنوعی در لنت هایشان روی آورده اند .لنتهای سرامیکی از ترکیب مواد سرامیکی و مواد ارگانیک ساخته شده جز لنتهای ( Nao ) بحساب می آیند ولی میتوانید در آنها ذرات مس و برنج را نیز پیدا کنید . بعضی از تولید کنندگان این نوع لنت ها، لنت هایشان را سرامیکی می نامند ، ولی مقدار سرامیک بکار رفته در ساختار این لنت ها بسیار پایین می باشد ، چیزی در حدود 1% ، در نتیجه قیمت آنها پایین تر از قیمت لنت های سرامیکی واقعی می شود . مصرف کنندگان باید در نظر داشته باشند که جایگزین های ارزان تر همیشه انتخاب خوبی نیستند . در واقع تمام لنت های سرامیکی با هم برابر نیستند ، اگر سرامیک بکار رفته بیش از اندازه باشد ، صدای تولید شده در هنگام ترمز گیری با این لنت ها بیش از اندازه خواهد بود و اگر مقدار سرامیک کم باشد قدرت ترمز گیری در حد انتظار نخواهد بود . در صورت استفاده از مواد مناسب در ساخت لنت های سرامیک ، مانند بندیکس CT3 که از سال 2003 به بازار عرضه شده و به عنوان پیشتاز استفاده از این تکنولوژی شناخته می شود ، توانسته این سه خاصیت قابل توجه را برای مصرف کنندگانش به ارمغان بیاورد . مهندسین کمپانی بندیکس مدل CT3 مخصوص به خودروهای سنگین وOffroad را نیز طراحی کرده اند تا دارندگان این نوع خودرو این معجزه ترمز سازی را مناسب با نیازشان در اختیار داشته باشند . لنت های ترمز سرامیکی تقریبا بروی % 30 خودروهای جدید بصورت استاندارد نصب میگردد که بیشتر به مقصود کاهش گرد و غبار و کاهش صدا مورد استفاده قرار می گیرد . لنتهای سرامیکی برای استفاده بر روی خودروهای پر رفت و آمد داخل شهری مثل تاکسی ها و یا خودروهایی که بارهای سنگین حمل میکنند بدلیل قیمت بالا مناسب نیست . مگر آنکه مشتری شما بروی این نوع خودرویش ساب ووفر داشته باشد که در این صورت انتخاب مناسبی برای او میباشد!
نیمه متالیک ها :: SemiMetallic :
متداولترین نوع لنتهای ترمز مورد استفاده در خودروهای جاده ایی لنت های نیمه متالیک میباشد . 60 % خودروهای امروزی به صورت استاندارد لنت های نیمه متالیک استفاده میکنند . این لنت ها بدلیل استفاده از عناصر فلزی در ساختار آنها به این نام نامیده میشوند . بیش از نیمی از وزن انها را ذرات آهن و استیل تشکیل می دهد ، همچنین در ساختار آنها از مقادیر بالای گرافیت که با کک نفتی ممزوج شده استفاده گردیده است .
این مواد به کمک ذرات فلز باعث می شود که این نوع لنت انتقال حرارت خوبی داشته باشند و حرارت را به خوبی به دیسک انتقال دهند و در نتیجه خنک تر از لنت های ارگانیک کار کنند . نتیجه این نوع طراحی قدرت گیرایی ترمز در دماهای بالا می باشد . این خنک ماندن سیستم باعث طولانی شدن عمر این نوع لنت می شود. در واقع این نوع لنت را می توان به اسب های کاری تشبیه کرد . لنت های سریMKD بندیکس در بعضی از مدل ها در شرایط سخت می توانند تا بیش از 60000 کیلومتر کار کنند . این لنت ها احساس خوب ترمزگیری را در زیر پای شما (حس پدال مطمئن ) و قدرت ترمزگیری مطلوب را در طول این مدت برای شما به ارمغان می آورند و قیمت پایین تری نسبت به لنت های سرامیکی دارند و برای بیشتر مصرف کنندگان خودرو توجیه اقتصادی برای خرید دارند . همچنین این لنت ها برای خودروهایی که در ترافیک شهری رفت و آمد زیادی دارند و یا بار سنگین با خودرویشان جابجا می کنند انتخاب مناسبی می باشد . برای خودروهایی مثل تاکسی ها، خودروهای پلیس و آمبولانس صدا و گرد وغبار آیتم های چندان مهمی نیست ولی هزینه نگهداری فاکتور مهمی به حساب می آید.
لنت های بندیکس انواع نیمه متالیک مختلفی دارد ازجمله نیمه متالیک معمولی ، لنت های مخصوص اتومبیل های SUV و یا مخصوص خودروهای پلیس و یا تاکسی به نام Fleet Met Lok .
قبل از آنکه لنت های نیمه متالیک را بر روی خودرو نصب کنید باید از صاف و هموار بودن دیسک ها مطمئن گردید . همچنین باید پس از نصب چندین کیلومتر را محتاطانه برانید تا لنت ها بر روی دیسک آب بندی گردند . از آنجاییکه بسیاری از لنت های نیمه متالیک در بازار با مشکل ترمزگیری مناسب روبرو هستند یک ابتکار به خرج داده و لایه ای از آلیاژ تینانیوم را بر روی مدل های نیمه متالیک خود به نام تیتانومتالیک ( TitaniuMetallic) و مدل ایمپورت کوایت)Import Quiet( بکار برده است ، نتیجه آن بدست آمدن قدرت ترمزگیری بسیار بهتر برای این مدل لنت های نیمه متالیک یا همانSemi Metallic نسبت به انواع لنت های مشابه گشته است.
پیشنهاد استفاده از لنت صحیح : <مطمئن باشید که کمپانی های خودروسازی بر روی نوع لنت استفاده شده بر روی خودروی شما تحقیقات زیادی به همراه کمپانی های لنت سازی انجام داده اند در نتیجه حتی المقدور از لنت های هم خانواده بر روی خودروهایتان استفاده کنید .این بدان معناست که در صورتیکه بر روی خودروی شما لنت ارگانیک بصورت استاندارد نصب شده است شما هم می بایست لنت ارگانیک استفاده کنید و یا در صورتیکه بر روی خودروی شما لنت نیمه متالیک یا متالیک نصب است سعی کنید از همین نوع لنت استفاده کنید . مگر در شرایط رانندگی و آب و هوای خاص و یا با نظر کارشناسان مطلع از ساختار لنت ، ولی بصورت یک قاعده کلی بر روی خودروی خود می توانید لنت هایی که نرم تر از لنت فابریک شما هستند یا به همان نرمی لنت فابریک هستند استفاده کنید . در غیر اینصورت دیسک های شما زودتر از حد معمول خورده می شوند و همچنین قابلیت ترمزگیری شما به حد مطلوب نخواهد رسید. معمولا بعضی از مصرف کنندگان خودرو برای آنکه لنت ارزان تر بخرند و یا لنت با طول عمر بالاتر داشته باشند دچار چنین اشتباهاتی می شوند. در صورتیکه خودروی شما مجهز به لنت ارگانیک می باشد می بایست یا لنت ارگانیک یا ارگانیک سرامیک دار استفاده نمایید و هرگز نباید از لنت های نیمه متالیک یا متالیک استفاده نمایید ولی عکس این موضوع و استفاده از لنت ارگانیک یا سرامیک ارگانیک بر روی خودرویی که لنت نیمه متالیک دارد بلامانع می باشد. کمپانی های لنت سازی برای کاهش صدای لنت ها در هنگام ترمزگیری و افزایش قابلیت های ترمزگیری لنت ها در ساختار لنت ها معمولا دست به ابتکاراتی می زنند مانند پخ زدن( Chamfers )، شیارزدن(Slots ) بکار بردن صفحات عایق و خار فنرهای مخصوص( Shims ). مهندسین کمپانی ها با مدلسازی به کمک کامپیوتر قادرند با استفاده از تکنیک های بالا صدای تولیدی توسط لنت را به حداقل برسانند . پخ های کنار لنت به منظور کاهش صدا در ابتدای نصب لنت نو وهمچنین با کم کردن سطح مقطع لنت و افزایش فشار عمودی آن بر سطح دیسک در واحد سطح ، قدرت ترمزگیری را بهبود می بخشد و پخ لبه های لنت ارتعاش را کم کرده و در نتیجه حس بهتری برای ترمزگیرنده بر روی پدال بوجود می آورد. شیار بر روی لنت باعث تغییر فرکانس نویز ( صداهای حاصل از ترمزگیری ) و ارتعاش از سطح قابل شنیدن با گوش انسان به سطح غیرقابل شنیداری می شود . همچنین شیارها که معمولا بصورت عمودی یا مورب هستند باعث بوجود آمدن محل فرار برای گازهای ناشی از حرارت بالای ترمزگیری شده و از کاهش راندمان ترمزگیری جلوگیری می کند . همچنین با بوجود آوردن محلی برای انعطاف لنت ،از خرد شدن و شکستن لنت بخصوص در لبه های لنت جلوگیری می کند. فنرها و سیم ها باعث جذب لرزش ها و ارتعاش های لنت که منجر به ایجاد صدا می شود کرده و لنت را در جای خود در کلیپر بخوبی نگه می دارد.
لنت های کم متال :Low Metal:
درلنت های کم متال در حدود % 20 وزن لنت را فلزات مانند آهن و استیل تشکیل می دهند و قسمت اعظم لنت الیاف و مواد ارگانیک و غیر ارگانیک موجود در لنت های NAO ست . در این لنت ها از روان کننده های کامپوزیت به جای گرافیت استفاده می شود و اغلب در خودروهای لوکس اروپایی مورد استفاده قرار می گرفت این لنت ها قابلیت ترمزگیری خوبی دارند ولی تولید صدا و گرد لنت زیادی می کنند که معمولا بدلیل آب بندی صدایی خوب خودروهای لوکس به گوش راننده نمی رسد !
لنت های زینتری : Sintered Brake Pads :
این لنت ها از ذرات استیل و الیاف کامپوزیتی استفاده می شود و بیشتر برای مقاصد Offroad ، مسابقه و هواپیما مناسب می باشد . در صورت استفاده بر روی خودرو های عادی به طرز چشمگیری قابلیت ترمزگیری را از دست می دهد و به چندین متر اضافه برای ایستادن نیاز پیدا می کند.
این لنت ها می بایست حتما گرم شده و به دمای لازم برای بدست آمدن بهره مطلوب برسند . متاسفانه این گونه لنت ها دیسک های ترمز را شدیدا می ساید و عمر دیسک را چندین برابر کاهش می دهد . که البته برای یک خودروی مسابقه طول عمر فقط تا پایان هر مسابقه مورد نظر می باشد