در این گزارش که ازسوی شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران تهیه شده، ایرادات خودروهای موجود در کشور طی سه ماه نخست تحویل به مشتری، مورد بررسی قرار گرفته است. بر این اساس، خودروهای آلمانی توانسته‌اند بهترین عملکرد کیفی را ارائه کنند و پشت‌سر آنها، به ترتیب خودروهای ژاپنی،کره‌ای، چینی، فرانسوی و ایرانی به چشم می‌آیند.

«ایرادات اولیه» یکی از معیارهای مهم کیفی خودروها در دنیا به‌شمار می‌رود و از آن به‌عنوان یک «ملاک معتبر» برای امتیازدهی به عملکرد کیفی خودروسازان استفاده می‌شود. در ایران نیز شرکت بازرسی کیفیت برای اولین بار با استفاده از معیار IQS (مطالعه کیفیت اولیه)، ایرادات خودروهای موجود در کشور را مورد بررسی قرار داده و بر این اساس، برندهای وارداتی توانسته‌اند کمترین امتیازات منفی را به خود اختصاص دهند. طبق استاندارد جهانی، هر برندی که بتواند نمره کمتری را در کیفیت اولیه به دست بیاورد، رتبه بالاتری خواهد داشت، چه آنکه نمره پایین‌تر، نشان دهنده وجود ایرادات کمتر در خودروها است.

بر اساس گزارش اعلامی که به یک بازه زمانی سه ماهه در سال 94 مربوط می‌شود، میانگین نمره کسب شده خودروها در این بازه زمانی، 483 است. این عدد به آن معناست که تا سه ماه پس از تحویل خودرو به مشتریان، به‌طور متوسط بیش از 4.3 ایراد در هر خودرو تحویل داده شده، وجود داشته است. به‌عبارت بهتر، مشتریان ایرانی به‌طور میانگین شاهد بروز بیش از 4.3 ایراد در خودروهای خود تا سه ماه پس از خرید بوده‌اند. همچنین پنج ایراد اصلی خودروهای داخلی در سه ماه نخست تحویل به مشتری، به ترتیب شامل رگلاژ نبودن درها، سر و صدای داخل اتاق، صدای غیر عادی موتور، مصرف سوخت و شتاب کم می‌شود. این در حالی است که ایرادات پنج گانه در خودروهای وارداتی را به ترتیب، مصرف سوخت، شتاب کم،ضعف در تهویه مطبوع،صدای غیر عادی موتور و سر و صدای اضافی داخل اتاق، در بر می‌گیرد.

گزارش مربوطه نشان می‌دهد که دو خودروساز بزرگ کشور فاصله زیادی با همتایان خارجی خود در حوزه کیفی دارند، چه آنکه ایران خودرو در رده بیست و چهارم جدول قرار گرفته و سایپا نیز ساکن رده یکی مانده به آخر است. بر این اساس، محصولات ایران خودرو (به جز 206 و 405 و پارس و تندر-90 و ویتارا و هایما که جزو برندهای خارجی محاسبه شده‌اند) به‌طور متوسط دارای حدود 3.8 ایراد در سه ماه نخست تحویل به مشتری هستند و این عدد برای خودروهای سایپا (شامل پراید و تیبا) 5.1 گزارش شده است.

اما آن طور که مدیر تحقیقات مشتری و بازار شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران به «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید، متوسط نمره کیفی خودروهای کشور در سه ماه نخست تحویل به مشتری، در مقایسه با گزارش قبلی (مربوط به سال 93) 7.5 درصد (حدود نیم ایراد) بهبود یافته، اما هنوز با استاندارد جهانی فاصله زیادی دارد. بابک اسماعیلیان با بیان اینکه میانگین کیفیت اولیه خودروها در دنیا، عدد 130 است، می‌افزاید:این عدد نشان می‌دهد در کشورهای توسعه یافته، مشتریان طی سه ماه ابتدایی دریافت خودرو، به‌طور میانگین با 1.3 ایراد روبه‌رو می‌شوند.

با توجه به گفته‌های وی، در حال حاضر مشتریان ایرانی به‌طور میانگین سه ایراد بیش از متوسط جهانی در خودروهای خود مشاهده می‌کنند. به گفته اسماعیلیان، طبق برنامه وزارت صنعت، میانگین نمره کیفیت اولیه خودروهای عرضه شده در کشور باید به عدد 330 (یعنی به‌طور میانگین 3.3 ایراد در هر خودرو) برسد. وی در عین حال تاکید می‌کند که رسیدن به متوسط استاندارد جهانی، حدود پنج سال طول می‌کشد.

اما نگاهی بیندازیم به جزئیات گزارش اعلام شده و ببینیم وضع کیفی خودروهای عرضه شده در کشور طی سه ماه نخست تحویل به مشتری، به چه شکل بوده است. بر این اساس، 9 رده اول را خودروهای وارداتی به خود اختصاص داده و در این بین، لکسوس، بی ام دبلیو و تویوتا دارای کمترین ایراد در سه ماه نخست تحویل به مشتری بوده‌اند.

این در شرایطی است که رده‌های دهم به بعد را تماما خودروهای تولید یا مونتاژ داخلی اشغال کرده و مونتاژی‌ها توانسته‌اند نمره کیفی بهتری را در مقایسه با خودروهای ایرانی به دست بیاورند. طبق گزارش اعلامی، محصولات کیاموتورز کره که هم وارد می‌شوند و هم در سایپا به مونتاژ می‌رسند، در رده دهم جدول جای داشته و متوسط نمره کیفی آنها نیز 194 (بیش از 1.9 ایراد در هر خودرو به‌طور میانگین) است. بعد از کیا اما محصولات برند چری توانسته‌اند رده یازدهم جدول را با امتیاز 218 (حدودا 2.2 ایراد در هر خودرو به‌طور متوسط) صاحب شوند و این در حالی است که محصولات برند ام‌وی‌ام به‌طور جداگانه مورد بررسی قرار گرفته‌اند. در واقع رتبه یازدهم جدول ربطی به خودروهای برند ام‌وی‌ام (متعلق به چری) ندارد و فقط محصولات با نام اختصاصی«چری» (مانند تیگو 5) را شامل می‌شود.

بنابر گزارش اعلامی، برند ام‌وی‌ام با امتیاز 329 (نزدیک به 3.5 ایراد در هر خودرو به‌طور متوسط)، رده بیست و دوم را در اختیار دارد. اما در بین شرکای صنعت خودرو کشور، رنو توانسته عملکرد بهتری را در مقایسه با پژو داشته و با امتیاز 275 (بیش از 2.7 ایراد در هر خودرو به‌طور میانگین)، در رده هجدهم جدول و پایین تر از خودروهایی مانند چانگان و FAW و هایما قرار بگیرد. آن طور که مدیر تحقیقات مشتری و بازار شرکت بازرسی کیفیت می‌گوید، چون بخش بیشتر محصولات رنو در ایران را تندر-90 به‌عنوان محصولی تولید داخل، در بر گرفته، نمره کیفی کل این شرکت پایین آمده است.

وی می‌افزاید: درست است که تندر-90 نسبت به سایر خودروهای داخلی، کیفیت بهتری دارد، اما توقع مشتریان این است که این محصول به توجه به قیمت نسبتا بالایش، ایرادات کمتری داشته باشد. اما سری هم به پژو بزنیم، شرکتی که با بیش از 4.4 ایراد در هر خودرو به‌طور متوسط، در رده‌های انتهایی جدول و پایین تر از شرکت‌هایی مانند ایران خودرو و جک و لیفان قرار دارد. به گفته اسماعیلیان، دلیل این موضوع، قدیمی بودن محصولات پژو در ایران است، حال آنکه محصولات شرکت‌های بالادستی این خودروساز در بازار ایران، به روزتر و جدیدتر به‌شمار می‌روند.